Geestverwanten: Schumann en Verhulst

SPIEGELZAAL 13.40-14.05 UUR – Ton Braas over Johannes Verhulst

Johannes Verhulst? Deze Nederlandse vriend van Robert Schumann schreef met zijn Mis een van de indrukwekkendste composities van negentiende-eeuws Nederland. Wist u dat Verhulst als een van de eersten Bachs Matthäus in ons land dirigeerde?

Verhulst aan de top
Schumann en de zes jaar jongere Verhulst (1816-1891) manifesteerden zich ook als dirigent. Verhulst was de belangrijkste componist die Nederland in de eerste helft van de negentiende eeuw heeft voortgebracht. In de tweede helft van de eeuw regeerde hij als dirigent bovendien over het muziekleven van zowel Amsterdam als Den Haag.

Schumann en zijn idool Bach
Verhulst was een groot bewonderaar van Händel en bewerkte diens oratoria voor zijn kooruitvoeringen. Schumann was muziekdirecteur in Düsseldorf, waar hij grote moeite had met recalcitrante orkestleden. Maar met zijn koorleden kon hij, bijgestaan door zijn vrouw Clara aan de piano, goed overweg. Voor hen schreef hij ballades en bewerkte hij cantates van zijn idool Bach. Schumann schreef lovende woorden over Verhulst in het Neue Zeitschrift für Musik. Hier vinden de twee elkaar in de Mis die Verhulst als jonge kerel schreef, en de Nederlandse première van Schumanns orkestratie – inclusief klarinet – van Bachs Cantate 105.